کد مطلب:28975 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چگونه ثابت مي كنيد جن وجود دارد و شيطاني كه در قرآن آمده براي تمثيل است يا وجود خارجي دارد؟

اثبات هر پديده اي تنها از راه دلايل مناسب با آن پديده امكان پذير است وگرنه پس از پژوهش طولاني، به نتيجه مطلوب دست نخواهيم يافت. مثلاً براي اثبات اينكه فردي به نام شاه عباس صفوي مدتي در ايران سلطنت كرده است، بايد به منابع تاريخي معتبر رجوع كرد، و هيچ دليل عقلي براي اثبات وجود فردي به اين نام و خصوصيات وجود ندارد. زيرا عقل درباره كليات -مفاهيم كلي نظر مي دهد، اما درباره مفاهيم جزيي و اشخاص تنها فتوايي كه مي دهد اين است كه آنها ذاتاً محال نيستند. بنابراين عقل درباره شاه عباس مي گويد: وجود فردي با چنين ويژگي ها محال نيست، اما آيا واقعاً او شخصيتي تاريخي بوده است يا نه؟ بايد به منابع تاريخي معتبر اطمينان كرد. اثبات وجود جن نيز از طريق عقل امكان ندارد، تنها عقل مي تواند بگويد كه موجودي مادي لطيف با ويژگي هاي خاص امكان دارد. پس اثبات يا عدم اثبات وجود اين موجود به نقل است. قرآن كه معتبرترين كتاب روي زمين است. زيرا سخن پروردگار عالم است. {A{/Bوَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اَللَّهِ قِيلاً{w19-24w}{I4:122I}/}A}؛ {Mو كيست كه در گفتاراز خداوند راستگوتر باشدM} {V(نساء، 132)V}، وجود موجودي به نام جن را تأييد مي كند. به هر حال وجود موجودي به نام «جان» يا «جن» از نظر قرآن مسلم است. جن موجودي است كه با حواس پنجگانه قابل درك نيست. جن كه در اصل معنا مفهوم «پوشيدگي» دارد، از چشم انسان پوشيده است. قرآن وجود اين موجود را تصديق كرده و سوره اي به نام «جن» نيز در قرآن وجود دارد. در قرآن گاهي از اين موجود به «جانّ» نيز ياد مي شود (الرحمن، آيه 39 و حجر، آيه 27). ماهيت و حقيقت اين موجودات چندان براي ما روشن نيست ولي از پاره اي آيات و روايات مي توان به برخي از مشخصات اين موجود دست يافت، از جمله: 1- از آتش آفريده شده و خلق آن پيش از خلق انسان است (حجر، آيه 27 - الرحمن، آيه 15). 2- جن نيز مانند انسان مكلف و مسؤول است (ذاريات، آيه 56). 3- دسته اي از آنها مؤمن و گروهي كافر، عده اي از آنها نيك كردار و برخي از آنها زشت كردارند (جن، آيات 11 و 14 و 15 - احقاف، آيه 31). 4- بعضي از آنها مرد و مذكر و پاره اي ديگر زن و مؤنث هستند و توليد نسل نيز مي كنند (جن، آيه 6). 5- آنها زندگي مي كنند و مي ميرند (احقاف، آيه 18). {V(نگا: الميزان، علامه سيد محمد حسين طباطبايي، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان، چاپ پنجم 1371، ج 20، ص 41)V}. 6- داراي شعور و اراده اند و مي توانند با سرعت حركت كنند. مانند قصه حضرت سليمان و تخت بلقيس، ملكه سبا (نمل، آيه 39 - 38). 7- مسخّر انسان مي گردند. البته در اين رابطه تنها در قرآن به قضيه حضرت سليمان اشاره شده است كه علاوه بر پرندگان، وحوش و انسان ها، جن ها نيز در اختيار و به فرمان حضرت سليمان بودند {V(نگا: نمل آيات 17 تا 39 - سبأ، آيه 14 - 12 - انبياء، آيه 82)V}. 8- در روايات آمده است كه جن مؤمن براي پيامبران و امامان، مسخر مي شوند و خدمت مي كنند و كساني كه به اذن الهي ولايتي دارند نيز مي توانند جنيان كافر را تحت فرمان خويش درآورند، {V(نگا: مصباح يزدي، محمد تقي، معارف قرآن، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، قم، چاپ دوم 1378 - ص 312 - 313)V}. 9- از پاره اي آيات قرآني و روايات معلوم مي شود كه جنيان به پيامبر خدا(ص) ايمان آورده اند (جن، ايه 1 - احقاف، آيه 32 - 29). اما اين كه جن در كجاي زمين قرار دارد؟ به طور واضح و مشخص مطرح نشده است هر چند برخي از روايات به اماكني كه جنيان در آنجا حضور بيشتري دارند اشاره شده است. آنچه كه مسلم است جن نيز مانند انسان موجودي است جسماني با اين تفاوت كه انسان از خاك و جن از آتش است. طبعاً همان طور كه انسان داراي روح است جن نيز روح دارد و از آنجا كه ميان روح و بدن رابطه اي نزديك وجود دارد، مي توان تصور كرد كه - چنان كه برخي از انسان ها با رياضت واجد شرايط سير روحي در عوالم ديگر مي شوند - براي جن نيز در شرايط خاص روحي اين امكان هست كه روح آنها گاهي با عالم بالا تماس حاصل كند اما به هر روي مكان اصلي آنها همين زمين است و حتي تماس با عالم بالا نيز طبق برخي آيات قرآن پس از تولد حضرت رسول(ص) براي آنها ممنوع شده است {V(نگا: معارف قرآن، ص 311 - 309)V}. البته برخي از روايات به اماكن خاصي اشاره كرده اند كه جن در آنجا حضور بيشتري دارد و گويا مانند موطن اصلي آنها تلقي مي شود، بيابان ها، مناطق خلوت، مكان هاي نجس، حمام، دستشويي، محل دفن مردگان و مانند آن... در اين باب اگر با زبان عربي آشنايي داشته باشيد كتاب هاي ذيل خواندني است: 1- الجن في الكتاب والسنة، اعداد ولي زاربن شاه زالدين، دارالبشائر الاسلاميه، بيروت، چاپ اول 1996 م ، ص 94 - 88 و بقيه كتاب در مورد مختصات و ماهيت جن. 2- الجن في القرآن والسنة، عبدالامير علي مهنّا، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، بيروت، چاپ اول، 1992م ، ص 33 - 31 و بقيه مباحث هم خواندني است. 3- الجن بين الاشارات القرآنية وعلم الفيزياء، عبدالرحمن محمد الرفاعي، مكتبة مربوسي الصغير، چاپ اول 1997م 4- جن و شيطان، عليرضا رجالي تهران، نشر نبوغ، (منبع فارسي) شيطان در قرآن به صورت مفرد (70 بار) و جمع شياطين (18 بار) استعمال شده است و بطور كلي در قرآن به دو معنا آمده است: يكي به عنوان اسم جنس كه تمام موجودات جني و انسي را كه به شيطنت و وسوسه مي پردازند، شامل مي شود و ديگري اسم ذات است كه نام رئيس حزب شياطين است. توضيح مطلب اين كه شيطان يا از ماده «شاط» به معناي هلاكت و شدت غضب است، يا از ماده «شطن» به معناي دور شدن از خير و مخالفت با آن از روي خباثت است. (اكثر مفسران و محققان اصل شيطان را شطن مي دانند){V(قاموس قرآن، سيد علي اكبر قرشي، ج 5، ص 33-32)V} و به اين اعتبار به عنوان اسم جنس بر هر متكبر و فاسقي كه از خدا دور و مخالف است، اطلاق مي شود. چنانچه قرآن اشاره به شياطين الانس و الجن (انعام، 112) اولياء الشيطان (نساء، 76 و اعراف، 27 و 31) اخوان الشياطين (اسراء، 27) و حزب الشيطان (مجادله، 19) دارد. روشن ترين معنايي كه شيطان به عنوان اسم جنس استعمال شده در سوره اعراف آيه 201 است. همچنين در سوره بقره آيه 14 به منافقين نام شياطين نهاده شده است. همچنين شيطان در موارد متعدد درباره رئيس شياطين يا ابليس استعمال شده است {V(بقره، 36 - آل عمران، 36 و 175 و...) V} نام اين شيطان كه حالت سرپرستي و رياست تمام شيطانهاي انساني و جني را دارد، {V(مجادله، 19 - نساء، 76 - شعراء، 95)V} ابليس است. ابليس كه از ماده «بلس» به معناي نااميدي و يأس است. موجودي از جنيان {V(كهف، 50)V} است كه زنده با شعور، مكلف، نامرئي و فريبكار است كه از امر خداوند در سجده به آدم خودداري و طغيان كرد و مستحق عذاب شد. {V(قاموس قرآن، ج 1، ص 226)V} اين واژه 11بار در قرآن استعمال شده است كه 9 بار آن در جريان تمرد و نافرماني از فرمان الهي مبني بر سجده بر آدم است و يكي درباره روش فريبكاري او {V(سباء، 21-20)V} و يكي هم درباره به جهنم رفتن سپاهيان ابليس است. {V(شعراء، 95) V} خلاصه كلام اينكه، شياطين گروهي مخالف حق و خير هستند كه در صددند با وسوسه و فريب انسانها را بفريبند و با هم ارتباط تشكيلاتي تنگاتنگي دارند. {V(انعام، 121؛ نساء، 76؛ اعراف، 30 و 27)V} و رئيس اين گروه ابليس است كه از گروه جنيان است و سمت سرپرستي آنها را بر عهده دارد: و آنها جزء سپاهيان {V(شعراء، 95)V} و حزب او {V(مجادله، 19)V} هستند. براي اطلاع بيشتر درباره شيطان و ابليس به قاموس قرآن، سيدعلي اكبر قرشي، دارالكتب الاسلامية، ج 1، ص 228 و 225 و جلد چهارم؛ ص 40-32 مراجعه فرماييد. همچنين در اين كتاب جلد دوم، ص 74 61 اطلاعات مفيدي درباره جن در قرآن آمده است.